Wat is de Algemene Bestuursdienst?
Publieke leiders voor Nederland
De ambtenaren van de rijksoverheid werken voor Nederland. Ze werken de plannen van het kabinet en de Tweede Kamer uit in beleid voor Nederland en zorgen voor de uitvoering ervan. Om dit werk in goede banen te leiden, heeft de rijksoverheid goede leiders nodig. We leggen uit wat deze leiders in huis moeten hebben en wat de toegevoegde waarde van het directoraat-generaal Algemene Bestuursdienst is bij het vinden en versterken van deze topambtenaren.
Wat doen topambtenaren bij de rijksoverheid?
De topambtenaren die leidinggeven bij de rijksoverheid noemen we de Algemene Bestuursdienst (ABD). Deze topambtenaren zetten zich dagelijks in om de grote uitdagingen van Nederland het hoofd te bieden. Zij geven leiding aan organisaties en teams die bijvoorbeeld werken aan beschikbare en betaalbare woningen, goede en toegankelijke zorg, bestaanszekerheid, toekomstbestendige landbouw, de energietransitie, veiligheid en oplossingen rond migratie. Dit doen ze samen met andere ministeries en overheden, burgers, bedrijven en maatschappelijke organisaties.
Topambtenaren houden daarbij scherp in de gaten wat er gevraagd wordt, onderzoeken met experts en ervaringsdeskundigen of dat haalbaar is en adviseren bewindspersonen daarover. Zo zorgen zij ervoor dat alle kennis van binnen en buiten de overheid in hun ministerie zo goed mogelijk tot zijn recht komt.
Wat vraagt deze publieke taak?
Uitvoering geven aan het bestuur van een land is een complexe taak waarvoor je heel wat in huis moet hebben. De topambtenaren van de Algemene Bestuursdienst hebben drie rollen die ze afhankelijk van hun functie en situatie in meerdere of mindere mate vervullen. Ze zijn maatschappelijk partner van organisaties, bedrijven en burgers en werken samen met hen aan inzicht in en oplossingen voor maatschappelijke opgaven. Als politiek adviseur vertalen ze maatschappelijke ontwikkelingen naar een onderbouwd advies aan ministers en staatssecretarissen. Daarnaast geven ze als manager richting aan de eigen organisatie en stimuleren daarbij persoonlijk leiderschap.
Om recht te doen aan deze drie rollen en de veranderende eisen van de maatschappij is het belangrijk publiek leiderschap continu te versterken. Topambtenaren stoppen dan ook veel energie in het opdoen van nieuwe relevante perspectieven en inzichten en besteden tijd aan reflectie en het leren van fouten. Zo versterken ze hun kennis van de inhoud en de werking van onze rechtsstaat, en ontwikkelen ze continu hun vaardigheden op het gebied van leiderschap en ambtelijk vakmanschap.
Wat doet het directoraat-generaal Algemene Bestuursdienst?
Het directoraat-generaal Algemene Bestuursdienst helpt departementen met het vinden van deze leiders en het versterken van hun leiderschap en ambtelijk vakmanschap. De rijksbrede visie op publiek leiderschap – die omschrijft wat de rijksoverheid van publieke leiders verwacht – is daarvoor de basis. Daarnaast is het directoraat-generaal verantwoordelijk voor de centrale bewaking en borging van de kwaliteit van deze topambtenaren en de bevordering van de samenwerking tussen departementen.
Werving en ondersteuning selectie
Het directoraat-generaal zorgt voor de werving en ondersteunt de departementen bij de selectie van topambtenaren. Dat betekent dat we potentiële kandidaten zoeken en vinden, en het vacatureproces begeleiden. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om het voeren van preselectiegesprekken. Ons uitgangspunt bij de selectie van kandidaten is dat de ambtenaar past bij het team, de organisatieomgeving en - nadrukkelijk- de maatschappelijke opgave.
Versterken leiderschap en ambtelijk vakmanschap
Het directoraat-generaal ondersteunt topambtenaren daarnaast gericht bij het versterken van leiderschap en ambtelijk vakmanschap, het opdoen van nieuwe inzichten en perspectieven en faciliteert topambtenaren elkaar goed te kunnen vinden, zodat ze nog beter kennis uitwisselen.
Topambtenaren kunnen bij ons onder meer terecht voor een uitgebreid leer- en ontwikkelaanbod op het gebied van leiderschap en ambtelijk vakmanschap. Bijvoorbeeld over leidinggeven aan grote transities, rechtsstatelijkheid en het versterken van sociale veiligheid en integriteit binnen de rijksoverheid.
Centrale bewaking en borging kwaliteit topambtenaren
Als het gaat om thema’s als talentmanagement, diversiteit, kennisbehoud en succession planning werkt het directoraat-generaal Algemene Bestuursdienst strategisch samen met de secretarissen-generaal, de bestuursraden en de human-resources directeuren van de verschillende departementen, en het directoraat-generaal digitalisering en overheidsorganisatie van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Zo zorgen we voor een integrale aanpak op deze thema’s.
Ook zorgen we voor strategische kennisuitwisseling tussen topambtenaren binnen overkoepelende thema’s en dragen we bij aan een optimale vertaling van ontwikkelingen in de maatschappij in het werk van topambtenaren. Denk bijvoorbeeld aan ontwikkelingen zoals arbeidsmarktkrapte en migratie. Dat is nodig, want maatschappelijke vraagstukken, zoals bestaanszekerheid, vragen betrokkenheid en denkkracht van verschillende departementen en uitvoeringsorganisaties.
Wat zijn de leidende principes bij het continu versterken van de Algemene Bestuursdienst?
1. Topambtenaren zijn verbonden met de samenleving en weten wat er leeft
Topambtenaren zijn net als iedereen onderdeel van de samenleving en weten wat er leeft. Dat is cruciaal voor een goed functionerende rijksoverheid, want oplossingen vinden voor grote maatschappelijke uitdagingen, lukt alleen als de rijksoverheid weet wat er in de samenleving speelt en in staat is de verbinding te leggen met verschillende groepen en organisaties.
Wat hierbij van belang is, is dat de top van rijksoverheid een afspiegeling is van die samenleving. Het gaat daarbij om zichtbare en onzichtbare diversiteit. Je kunt onder meer denken aan gender, leeftijd, culturele of religieuze achtergrond, maatschappelijke opvattingen en seksuele oriëntatie en mensen met een arbeidsbijzonderheid.
2. Topambtenaren zijn deskundig
Topambtenaren hebben visie en zijn deskundig. Dat is nodig om relevante inhoudelijke argumenten te kunnen wegen en organisaties en teams te ondersteunen de opgaven in de samenleving te realiseren. Dat betekent dat topambtenaren naast kennis van en ervaring met beleid en uitvoering en de relatie hiertussen, beschikken over relevante (vak)inhoudelijke kennis en kennis van de rechtsstaat. Ook zijn ze goed in luisteren en zich uitspreken, (ethische) reflectie, signalen oppakken van de samenleving en leren van fouten.
Om de deskundigheid van topambtenaren goed tot zijn recht te laten komen is het belangrijk dat er een goede balans is tussen continuïteit en mobiliteit. Daarom blijven topambtenaren lang genoeg op hun functie om echt impact te hebben, maar maken ze ook op tijd ruimte voor een frisse blik en nieuw talent van binnen en buiten de rijksoverheid.
3. Topambtenaren zijn transparant
Ambtenaren werken voor Nederland. Daarom is het belangrijk dat topambtenaren en het directoraat-generaal Algemene Bestuursdienst open en transparant zijn over de manier waarop zij met hun team, over departementen heen en met burgers samen, een bijdrage leveren aan Nederland. Bijvoorbeeld door te laten zien welke keuzes voorafgaan aan besluitvorming.
Kritisch kijken naar het eigen handelen en ook te reflecteren op wat niet goed is gegaan en hoe dingen beter kunnen, is daarbij essentieel. De vragen 'Doen we de goede dingen?' en 'Doen we dat goed?' staan daarbij centraal. Die vragen over het functioneren van topambtenaren en het directoraat-generaal Algemene Bestuursdienst stellen we ook actief aan de wetenschap, het bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties met burgerperspectief.
Integrale benadering van sterk publiek leiderschap voor Nederland
De kracht van de Algemene Bestuursdienst zit hem in de integrale benadering van sterk publiek leiderschap voor Nederland. Het directoraat-generaal Algemene Bestuursdienst heeft centraal inzicht in de opgave, de departementen en de mensen die daarvoor nodig zijn en is daardoor in staat zo goed mogelijk in te spelen op de maatschappelijke veranderingen die aan de orde zijn. Daardoor kan de overheid die zaken regelen die belangrijk zijn voor de inwoners van Nederland en de samenleving als geheel.